ضرورت شناخت ویژگی های دانش آموزان
شناخت ویژگی های کودکان, نوجوانان و جوانان و تفاوت آنان در سنین مختلف رشد و دوره های مختلف تحصیلی, مهم ترین وظیفه و نقشی است که صاحب نظران تعلیم و تربیت از معلمان و سایر کارکنان مدارس و در موارد زیادی از خانواده ها انتظار دارند زیرا دانش آموزان محور اصلی تعلیم و تربیت هستند و عناصر و ارکان دیگر آموزش و پرورش در خدمت رشد و تربیت آنان می باشند
شناخت ویژگی های کودکان، نوجوانان و جوانان و تفاوت آنان در سنین مختلف رشد و دوره های مختلف تحصیلی، مهم ترین وظیفه و نقشی است که صاحب نظران تعلیم و تربیت از معلمان و سایر کارکنان مدارس و در موارد زیادی از خانواده ها انتظار دارند؛ زیرا دانش آموزان محور اصلی تعلیم و تربیت هستند و عناصر و ارکان دیگر آموزش و پرورش در خدمت رشد و تربیت آنان می باشند. از این رو ضرورت دارد والدین و کارکنان مدارس از طریق به کار بردن روش ها و فنون و ابزار مختلف به شناخت ویژگی های جسمی، عاطفی، روانی، اخلاقی و اجتماعی هر یک از کودکان و نوجوانان و جوانان آشنایی کامل پیدا کنند.
متخصصان تعلیم و تربیت براساس مبانی تعلیم و تربیت اسلامی و یافته های علمی و پژوهشی برای دانش آموزان هر یک از دوره های تحصیلی ویژگی هایی را ذکر کرده اند که نظر به اهمیت آگاهی پدران و مادران به اهم آن ها در هر دوره به شرح زیر اشاره می کنیم. (صافی، ۱۳۸۵: صص۳۵ و ۴۳ و ۶۱و ۹۱)
● ویژگی های دانش آموزان پیش دبستانی
۱) کودکان پرجنب و جوش و فعال هستند و زود خسته می شوند.
۲) به مرحله هوش عملی نزدیک می شوند.
۳) تا اندازه ای خودخواه و خودمدار هستند.
۴) دقت و تمرکز آنان محدود است.
۵) کنجکاو و جستجوگر هستند.
۶) شوق به یادگیری منظم به تدریج در آنان پدید می آید و بیشتر در ضمن عمل فرا می گیرند.
۷) به صحبت نیازمندند.
۸) بازی های با قاعده را به تدریج می پسندند و به بازی علاقه مند هستند.
۹) رغبت های ثابتی ندارند.
۱۰) هماهنگی های چشم و دست به تدریج آغاز می شود و به حرکات نمایشی علاقه مندند.
● ویژگی های دانش آموزان دبستانی
۱) هماهنگی چشم و دست کامل می شود.
۲) سرعت رشد دختران در این دوره از پسران بیشتر می شود و در پایان این دوره علایم بلوغ در دختران به تدریج ظاهر می گردد.
۳) خودمیان بینی یا خودمداری کودک تعدیل می شود.
۴) به یادگیری علاقه زیاد دارد و به مرحله تفکر محسوس می رسد.
۵) به حرف زدن علاقه وافر دارد و دارای حافظه نیرومندی است.
۶) قدرت درک مشکلات پیرامون خود را پیدا می کند و کنجکاوی وی جهت دار و هدف دار می شود.
۷) به رفاقت با کودکان دیگر و همسالان علاقه مند است.
۸) کم کم آرامش و ثبات عاطفی پیدا می کند.
۹) احساس مالکیت در او قوی می شود.
۱۰) قواعد را درک می کند و رعایت قاعده را در کارها لازم می داند و بزرگسالانی را که در نظر او ارزشمند هستند الگو قرار می دهد.
● ویژگی های دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی
گروه سنی شاغل به تحصیل در دوره راهنمایی تحصیلی را بیشتر نوجوانان یازده تا سیزده ساله تشکیل می دهند.
ویژگی های دانش موزان در این دوره از نظر بدنی، شناختی، اخلاقی، اعتقادی، عاطفی و اجتماعی عبارت است از:
۱) سریع تر شدن آهنگ رشد جسمی و تغییر در تناسب و تعادل بدن.
۲) گذر در مرحله تفکر انضمامی و ورود به مرحله تفکر انتزاعی.
۳) بلوغ جنسی و ظهور علایم جسمی و روانی آن به دلیل فعال شدن غدد هیپوفیز، فوق کلیوی و گنادها، صفات اولیه جنسی و رشد صفات ثانویه جنسی.
۴) ارزیابی مجدد هر چیز و گام برداشتن در جهت تشخص طلبی اخلاقی و طرح سؤال های مذهبی.
۵) فعال و پویا شدن عواطف و ناپایداری آن.
۶) تکیه بر افتخارجویی.
۷) پرخاشگر شدن و تا حدی رفتار گستاخانه داشتن.
۸) به گروه گرایی اهمیت دادن و در جستجوی احراز هویت و استقلال جویی برآمدن.
۹) شکوفا شدن تدریجی استعدادهای عمومی.
۱۰) محبت دیدن و تمایل به محبت کردن.
● ویژگی های دانش آموزان دوره متوسطه و پیش دانشگاهی
اهم ویژگی های دانش آموزان دوره متوسطه عبارت است از:
۱) رسیدن به بلوغ جنسی و بلوغ شرعی.
۲) بروز بخش اعظمی از استعدادهای اختصاصی به دنبال استعدادهای عمومی.
۳) رشد سریع قوای جسمانی و نیرومندی کم سابقه.
۴) تفکر درباره مسایل جدی زندگی نظیر انتخاب رشته، انتخاب شغل، انتخاب همسر و نگرانی نسبت به این مسایل.
۵) رشد کامل هوش و رسیدن قدرت یادگیری به حد اعلای خود.
۶) پایان یافتن وابستگی شدید به والدین و تمایل به رهایی تدریجی از وابستگی و داشتن استقلال فردی و آزادی.
۷) تمایل به آراستن ظاهر خود و طلب توجه دیگران.
۸) ورود به تفکر انتزاعی و گسترده شدن توانایی های فکری و ذهنی.
۹) وجود تفاوت بین پسران و دختران از لحاظ زمان بلوغ جنسی، شرعی و غیره.
۱۰) شدت یافتن رفاقت بین همسالان و تمایل به جنس مخالف.
۱۱) بیدار شدن و تشدید گرایش های اخلاقی و مذهبی.
۱۲) فزونی گرفتن الگوپذیری و همانندسازی.
۱۳) گرایش به امور ی و مرام و مسلک.
۱۴) جهت دار شدن کنجکاوی نوجوان.
۱۵) دست یافتن به قواعد اجتماعی پایدار و احساس محدودیت نسبت به برخی از قواعد اجتماعی و خانواده.
۱۶) افزایش روحیه، ارزش گذاری به امور فرهنگی، هنری و علمی.
۱۷) احساس توانایی تأثیرگذاری و ایفای نقش های مفید اجتماعی و شرکت در زندگی گروهی.
۱۸) تمایل به سازگاری با محیط و کاهش ماجراجویی.
۱۹) گسترش آمال و آرزوها و شدت یافتن تخیلات و تجسمات.
۲۰) پرداخت به قضاوت، سنجش و ارزیابی دوباره اشخاص، اشیا و پدیده ها و داشتن نوعی شک و تردید در باورها و اعتقادات برای دوباره سازی آن ها.
● نکات مورد توجه والدین و معلمان و مربیان
۱) از ترتیب دادن مسابقاتی که انرژی زیادی می طلبد و موجب خستگی نوجوانان می شود پرهیز گردد.
۲) به تغذیه کودکان و نوجوانان و جوانان توجه شود و شرایط مساعدی از نظر فضای آموزشی و امکانات ورزشی برای آنان فراهم گردد.
۳) نوجوانان در دوره راهنمایی تحصیلی با معنا و مفهوم بلوغ آشنا شوند و این امر با روش صحیح به طور غیرمستقیم و به وسیله افرادی که حسن نیت دارند انجام گیرد.
۴) به سؤال های مذهبی و اخلاقی و اجتماعی نوجوانان پاسخ مناسب داده شود.
۵) در برنامه ریزی های خانه و مدرسه و مقررات آن، با نوجوانان و جوانان م شود و در امور خانه و مدرسه از نظر آنان استفاده شود.
۶) از تحقیر آنان و تنبیه بدنی خودداری شود.
۷) در انتخاب دوست و فعالیت های اجتماعی به آنان کمک شود و راه های برقراری ارتباط مؤثر با دیگران آموخته شود.
۸) با تلطیف تمایلات نوجوانان و به کارگیری استعدادهای سرشار آنان، تکیه بر افتخارجویی و توجه به تشخص طلبی، زمینه برای رشد عاطفی آنان فراهم شود.
۹) در ارتباط با خالق هستی و انجام امور مذهبی از راهکارهای مناسب استفاده شود و خداجویی و کمال طلبی در آنان تقویت گردد.
۱۰) برای کاهش فشار انگیزه جنسی، لازم است اوقات فراغت آنان به نحو مطلوب پر شود.
۱۱) در انتخاب مواد درسی، رشته تحصیلی و به تدریج انتخاب شغل و انتخاب همسر به آنان یاری و مساعدت لازم صورت گیرد.
های ,آنان ,ویژگی ,دوره ,دانش ,نوجوانان ,ویژگی های ,دانش آموزان ,های دانش ,و تربیت ,می شود ,دوره راهنمایی تحصیلی ,سایر کارکنان مدارس ,صاحب نظران تعلیم ,ضرورت شناخت ویژگی
درباره این سایت